یادداشت| سهم مدعیان قدرت در آینده دولت افغانستان

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا- زهرا صادقی نقد علی؛ کثرت بازیگران خارجی و تأثیر عوامل داخلی، روند صلح را برای آینده افغانستان بسیار پیچیده کرده است. وجود جنگ 40 ساله در افغانستان، حضور نیروهای آمریکایی، قدرت‌طلبی طالبان و شکل‌گیری پدیده داعش، تضاد میان دولت و طالبان همگی از موضوعاتی هستند که در آینده افغانستان نقش مهمی دارند.

طالبان ازجمله گروه‌هایی است که مخالف دولت و ساختار نظام افغانستان بوده و مدعی است که باید ساختار نظام برای مشارکت طالبان در قدرت اصلاح شود. این در حالی است که دولت با این قضیه مخالف است و خواهان کاهش قدرت طالبان است. بر همین اساس است که طالبان در مذاکرات صلح با آمریکا دنبال رویه افزایش قدرت است. از طرف دیگر، وجود گروه تروریستی داعش در افغانستان خطری دیگری است که افغانستان را تهدید می‌کند. فعالیت این گروه به صورتی است که می‌تواند جایگاه طالبان را به دست آورد چراکه این گروه از حمایت کشورهای خارجی به‌ویژه آمریکا برخوردار است و همین عامل سبب موازنه گیری آمریکا از داعش علیه طالبان و حتی دولت شود.

تبدیل طالبان از یک گروه تروریستی به یک بازیگر داخلی

طالبان از سویی در وضعیتی که بتواند دولت فراگیری در افغانستان تشکیل دهد، قرار ندارد و از سوی دیگر نمی‌تواند در مناسبات سیاسی این کشور نادیده انگاشته شود. مناسبات طالبان با برخی کشورهای خارجی مثل چین و روسیه به‌ویژه در راستای مهار داعش آن‌ها را از یک گروه تروریستی تبدیل به یک بازیگر داخلی در صحنه افغانستان تبدیل کرده و به آن اعتمادبه‌نفس بیشتری داده است. آن‌ها می‌دانند که به‌طور مستقل نمی‌توانند دولت مستقل و فراگیری داشته باشند، بر همین اساس، خواهان قرار گرفتن در بخشی از حکومت هستند. اما در این میان، مسائلی مانع از این اتفاق می‌شود: حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان که با طالبان درگیر هستند، جولان گروه تروریستی داعش که از سوی برخی کشورها حمایت می‌شود و دولت که خواهان قدرت گرفتن بیشتر طالبان در افغانستان نیست و حتی به طرف‌های غربی نیز تعهداتی داده است، اما قائل به این موضوع است که وجود طالبان برای مقابله با داعش و زیاده‌خواهی آمریکا لازم است.

آمریکا راهی جز خروج از افغانستان ندارد

در روند صلح بین آمریکا و طالبان، آمریکایی‌ها راه‌حلی جز خروج نیروهای خود از افغانستان ندارند. پس از مذاکره اگر این اتفاق صورت نگیرد، شاهد درگیری‌های بیشتر بین این دو گروه هستیم. هرچند که معنای خروج به این معنی نیست که آن‌ها نیروهای خود را کامل خارج کنند چراکه احتمالاً آمریکایی‌ها پایگاه‌هایی را برای خود نگه دارند. اما می‌توان گفت که مذاکرات مستقیم طالبان با امریکا، موفقیت بزرگی است برای آن‌ها چراکه طالبان موفق شد آمریکا را در یک خلأ قدرت ناشی از رسیدن به بن‌بست قرار دهد.

مسئله دیگر، گروه تروریستی داعش است که نمی‌توان آینده‌ای شبیه آنچه در عراق و سوریه اتفاق افتاد، برای آن پیش‌بینی کرد چراکه داعش در عراق و سوریه با کمک اختلافات مذهبی توانست رشد و گسترش یابد، حال‌آنکه در افغانستان، اختلافات مذهبی چندان پاسخگو نیست. به نظر می‌رسد شاخه داعش در افغانستان همان سیاست ایجاد ارعاب و ترس را در حال پیگیری است اما با اینکه هم طالبان و هم دولت افغانستان ظهور این گروه را تهدیدی برای خود می‌دانند، دشوار است که بتوان آینده روشنی برای این گروه در افغانستان تصور کرد.

طالبان، رئیس‌جمهور افغانستان را عامل عدم خروج نیروهای آمریکایی می‌داند

بحث دیگر، رابطه دولت با طالبان است. طالبان، رئیس دولت یعنی اشرف غنی را فردی وابسته به کشورهای غربی می‌داند و آن را مانعی برای صلح با آمریکا و خروج نیروهای آن‌ها تلقی می‌کند. این در حالی است که اشرف غنی هم نیروهای طالبان را مردمی نمی‌داند و معتقد است که آن‌ها نباید در آینده افغانستان از قدرت برخوردار شوند. اشرف غنی معتقد است که طالبان صلح را ابزاری برای براندازی حکومت می‌بیند.

پیروزی اشرف غنی برای بسیاری از رقیبان و مخالفان چون کرزی و عبدالله عبدالله چندان خوشایند نبود به‌طوری‌که عبدالله عبدالله بلافاصله اعلام دولت موازی کرد و معتقد بود که انتخابات در شرایط شفاف برگزار نشده است. طالبان نیز نتیجه انتخابات را با توجه به ادامه‌دار بودن مذاکرات قبول نمی‌کرد. بنابراین، به نظر می‌رسد که رقیبی چون عبدالله عبدالله و یا طالبان به دلیل نپذیرفتن نتیجه انتخابات در حال مقدمه‌چینی برای شراکت در قدرت هستند. با این شرایط ممکن است در افغانستان جنگ قدرت صورت گیرد که این وضعیت به نفع هیچ‌کس نیست.

درنتیجه می‌توان گفت وضعیت افغانستان تا زمانی که مدعیان قدرت هرکدام قائل به حفظ جبهه خود برای به دست گرفتن قدرت مستقل باشند، ناامن و مستعد درگیرهای بیشتر است. در این میان، ابتدا لازم است تا بین نیروهای مدعی قدرت در داخل مثل طالبان، دولت و رقیبان دولت مذاکراتی مبنی بر قدرت واحد صورت گیرد تا بتوانند در مورد مسائل مبتلا به این کشور ازجمله نیروهای تکفیری داعش تصمیم‌گیری کنند.

انتهای پیام/4106/